‘T Het nog nooit, nog nooit zo donker west

Of ’t wer altied wel weer licht‘

zingt Ede Staal, 

‘Het was zo donker dat ik overal lichtpuntjes zag’ schreef Loesje op een poster. 

Lichtpuntjes zien, ziet u ze ook overal? 

Ik zie ze nog. Dat is ook een beetje mijn specialiteit en mijn hobby en zo heb ik van mijn hobby mijn werk gemaakt.

In mijn naaste omgeving zijn momenteel twee mensen die alleen maar donker zien, dus geen lichtpuntjes. 

Ik vind het best moeilijk om naast hen te blijven lopen en me echt in te leven in hoe dat is, geen lichtpuntjes meer zien, dat is een nadeel van altijd maar overal lichtpuntjes zien. 

Nou ja, overal? Soms lukt het me ook niet om ergens nog een lichtpuntje te zien, bijv. in de situatie in Gaza en Israël en omliggende gebieden. Ik sprak daarover met een mw die ik vorige week bezocht. Vlak voor kerst. 

De laatste keer dat ik bij haar was zei mw. dat ze een volgende kerst niet wilde meemaken, ze was dan namelijk altijd alleen en dat was pijnlijk, maar vandaag zag ze er niet meer tegenop om met de kerstdagen alleen te zijn. 

Vroeger als kind vond mw kerst heerlijk. Haar moeder maakte er namelijk altijd wel wat van. Die las dan een kerstverhaal voor. Dat heb ik nu ook gedaan voor haar. Maria’s kerstverhaal, wat ik net aan jullie voorlas. 

Kunnen we er nog in geloven, in dat verhaal? was de vraag die mw stelde. Ja, kunnen wij er nog in geloven, geloof jij er nog in vroeg ik? In het kindje Jezus?  ‘Ik heb wel altijd van Jezus gehouden’, zei ze. ‘Hij lijkt namelijk een beetje op mij.’ 

Ha ja, zei ik: ‘Lekker rebels, opstandig en eigenwijs en met een duidelijke boodschap: Luister nou eens …’ Dat is ook jouw boodschap: Luister nou eens, zo heet een boek dat ze geschreven heeft. 

Ze zei: ‘Als Netanyahu en de Hamas leiders naar mij toe zouden komen en naar mij zouden luisteren, dan zou het snel vrede worden. En ik geloof dat het goed komt, er gaat een keer komen, het gaat echt anders worden, ze gaan stoppen met vechten, daar geloof ik heilig in.’

‘Ja echt?’ vraag ik ongelovig? ‘Heb je daar echt hoop op?’ Ik zeg: ‘ik ben blij dat je dat zegt, want daar krijg ik weer een beetje moed van, want eerlijk gezegd zie ik het niet zitten daar, ik zie dat ze elkaar alleen maar dood willen maken en er zijn al zoveel mensen dood, waaronder zoveel vrouwen en hun kinderen.’

De kerststal in Bethlehem ligt in het puin, hoe geloof je dat het ooit weer goed kan komen?  Geloof jij dat echt? ‘Ja, daar geloof ik in!’ zei ze heel stellig.

Ik zei: ‘Weet je? Ik word altijd weer heel blij van jou! Ik denk dat je inderdaad lijkt op Jezus. Jezus maakte de mensen ook weer blij en jij doet dat ook. Jij bent echt een kind van God.’

‘Is dat zo?’ Vraagt ze? ‘Ja zeker! Jij bent net zo’n groot wonder als het kindje Jezus! Ik vind het zo knap hoe jij door het leven gaat, je kunt alleen nog maar liggen, maar toch blijf je optimistisch en blijf je je humor behouden en je geloof.’

Ze is namelijk zo zwaar ziek dat ze haar bed nog nauwelijks uit kan komen en ook in de rolstoel ligt ze horizontaal. En dat al heel lang. En toch blijft zij lichtpuntjes zien en blijft zij geloven. Heerlijk. Ze bereidt zich voor op de vrede in Gaza en Israël.

Hoe bereid jij je voor op de vrede? En Welke lichtpuntjes zie jij? Geloof jij er nog in? in Maria’s kerstverhaal? Is het mogelijk dat iemand vrede komt brengen in deze wereld? Ons helpt met ons voor te bereiden op vrede op aarde en dat er in de mensen een welbehagen zal zijn? Ik zie zoveel onbehagen om mij heen.

Zelfs tijdens het lezen van het kerstverhaal kreeg ik last van een onbehagen. Namelijk dat de engel Maria nogal overrompelde met zijn nieuws dat ze zwanger zou worden van de zoon van God. Was er wel sprake van een consent? Kon Maria er mee instemmen? Ze staat wel open voor de boodschap van de engel en voor het kind, ze wil het kind dragen, ook al gelooft niemand haar ongelofelijke verhaal.

Heel mooi dat deze vrouw in het verhaal een centrale plek krijgt, maar geen wonder dat Jozef boos werd, een Romeinse soldaat zeker, ja wie zal het zeggen, Maria was nog jong, maagd nog, het kan iedereen geweest zijn, waarschijnlijk een bekende,  een gewone man van de straat, een brandweerman, een politieman, een op het eerste gezicht vriendelijke opa, iedereen kan het geweest zijn! 

Een lichtpuntje is dat dit soort feiten nu eens tijdens het dappere proces van Gisèle Pelicot aan het licht zijn gekomen: dat wat de #metoo beweging eerder niet lukte, is haar wel gelukt, namelijk aantonen dat de patriachale machosamenleving doet alsof seksueel misbruik en grensoverschrijdend gedrag erbij hoort, dat het gewoon is en het daarmee bagatelliseert. Gelukkig beseffen veel meer mannen en vrouwen nu dat dat juist niet zo is, en dat het verre van normaal is. Hopelijk wordt dat besef steeds groter.

Het kerstverhaal van Mattheüs gaat met name over Jozef die een veilige plek zoekt voor zijn gezin, hij krijgt in dromen aanwijzingen waar hij heen moet gaan en beland zo in Galilea, een veracht gebied. Daar wonen ook hele gewone mensen, zoals vissers en timmermannen die misschien niet zo verfijnd spreken als in Jeruzalem, wel met een dialect, maar Jozef kan zijn gezin daar wel in veiligheid brengen.

Een lichtpuntje in de huidige tijd is dat eindelijk het vreselijke regime van Assad is verslagen. Een hele overwinning voor Syrië, waar veel mensen zijn getraumatiseerd door wat daar allemaal is gebeurd, wat met geen pen te beschrijven valt. Dat het nu aan het licht komt is een lichtpuntje in deze geschiedenis en de toekomst van Syriërs. 

Hopelijk wordt voor hen Syrië weer een veilige plek om te wonen. Al zijn ook daar ook nog lang niet alle plekken veilig en staan mogelijk weer nieuwe tirannen op. Hoe goed zijn de Syriërs voorbereidt op vrede?

Zo raken de kerstverhalen aan ontwikkelingen in de wereld. Verhalen van hoop, verhalen van blijdschap te midden van de diepe duisternis. Dat er steeds weer mensen zijn die een licht opsteken in die diepe duisternis, die ons helpen ons voor te bereiden op vrede, dat is waar ik in geloof, op hoop en op vertrouw. 

Een gezegend kerstfeest wens ik ons toe met vele lichtpuntjes!